Wat is een sociaal plan bij reorganisatie?
Wanneer jouw bedrijf een reorganisatie doorvoert, brengt dat veel onzekerheid met zich mee, vooral voor je werknemers. Om hen hierin te ondersteunen, kun je een sociaal plan opstellen. Dit plan bevat afspraken en maatregelen om de impact van de herstructurering te verzachten.
Waarom een sociaal plan opstellen?
Een sociaal plan helpt bij het opvangen van de sociale en financiële gevolgen van een reorganisatie. Hierin leg je vast welke maatregelen je neemt voor je medewerkers, zowel voor degenen die blijven als voor degenen die hun baan verliezen. Het maakt niet uit of er sprake is van een collectief ontslag of slechts enkele ontslagen; een sociaal plan kan in beide gevallen nuttig zijn.
Wie stelt het sociaal plan op?
Een sociaal plan komt tot stand in overleg met vertegenwoordigers van je personeel, zoals vakbonden of de ondernemingsraad (OR). Zij onderhandelen namens de werknemers over de inhoud van het plan. Vaak wordt van jou als werkgever verwacht dat je met een voorstel komt, waarbij vooral gekeken wordt naar de ondersteuning van werknemers die hun baan verliezen en hoe zij naar nieuw werk worden begeleid.
Hoe komt een sociaal plan tot stand?
In veel gevallen wordt een sociaal plan opgesteld in overleg met vakbonden. Nadat jij als werkgever een voorstel hebt gedaan, wordt dit besproken en beoordeeld tijdens een ledenvergadering of via een referendum. Wordt het goedgekeurd? Dan geldt het voor alle werknemers, ook voor degenen die geen lid zijn van een vakbond. Wordt het afgekeurd, dan moet er opnieuw onderhandeld worden.
Soms wordt het sociaal plan opgesteld samen met de OR. Dit is alleen mogelijk als hierover afspraken zijn gemaakt in arbeidsovereenkomsten. Daarnaast geldt het plan voor alle medewerkers als de OR het recht heeft om bindende afspraken te maken. Is dat niet het geval? Dan blijft het sociaal plan slechts een overeenkomst tussen jou en de OR, en mogen werknemers individueel besluiten of ze akkoord gaan.
Een derde mogelijkheid is dat je als werkgever zelfstandig een sociaal plan opstelt, zonder overleg met vakbonden of de OR. In dat geval moeten alle werknemers individueel akkoord gaan voordat het plan ingaat.
Wat staat er in een sociaal plan?
De exacte inhoud van een sociaal plan verschilt per organisatie en situatie. Toch zijn er een aantal veelvoorkomende afspraken, zoals:
- Duur van het plan
- Aantal banen dat verdwijnt
- Veranderingen in functies en arbeidsomstandigheden
- Ondersteuning bij het vinden van nieuw werk
- Financiële compensatie, zoals een transitievergoeding, een aanvulling op de WW-uitkering of een outplacementbudget
- Pensioenopbouw na ontslag
- Wel of geen vrijstelling van werk
- Tijdsduur van de reorganisatie
- Situaties waarin van het plan mag worden afgeweken
Is een sociaal plan verplicht?
Als werkgever ben je niet wettelijk verplicht om een sociaal plan op te stellen bij een reorganisatie. Wel kan er in de CAO staan dat je met vakbonden moet overleggen over een sociaal plan. Dit betekent dat je inspanningen moet leveren om tot afspraken te komen, maar het verplicht je niet tot een specifieke uitkomst. Veel bedrijven kiezen er toch voor om een sociaal plan op te stellen, omdat dit zorgt voor helderheid en voorkomt dat ontslagprocedures individueel worden afgehandeld.
Werknemers zijn niet verplicht om akkoord te gaan met een sociaal plan. Het wordt pas bindend wanneer de vakbonden of de OR het plan goedkeuren. In dat geval moet jij als werkgever het plan naleven.
Het belang van outplacement
Goed werkgeverschap betekent dat je verder kijkt dan alleen ontslagvergoedingen. Een waardevolle toevoeging aan het sociaal plan is een budget voor outplacement. Dit biedt ontslagen werknemers begeleiding bij het vinden van een nieuwe baan. Zakelijke Coaching Reizen kan hier een rol in spelen door middel van intensieve coachingprogramma’s waarin werknemers de tijd en ruimte krijgen om na te denken over hun volgende stap. Outplacement helpt medewerkers niet alleen bij het vinden van een nieuwe functie, maar ook bij het ontwikkelen van een toekomstgerichte mindset.