Geen burn-out maar een burn-on

Aanleiding voor het artikel is het boek Burn-on – de functionerende burn-out van Mieke Lannoey (ervaringsdeskundige burn-out en psychiatrisch verpleegkundige), Timo Schiele (hoofdpsycholoog) en Bert de Wildt (hoofdarts psychosomatische geneeskunde). Zij omschrijven een burn-on als ‘niet kunnen uitschakelen en dwangmatig gericht zijn op werkprestaties en werkverbetering, terwijl je je eigenlijk permanent ontoereikend voelt’.

Rode vlaggen

Waar je bij een burn-out op een bepaald moment echt niet meer verder kunt, blijft dat punt uit bij een burn-on. Je functioneert nog wel, maar alle vreugde is verdwenen.

Al lijken de rode vlaggen wel erg op die van (vlak voor) een burn-out: constant bezig zijn met wat er allemaal ‘moet’, slecht kunnen slapen, je terugtrekken, twijfelen aan jezelf, confrontaties uit de weg gaan en de fijne dingen uit je leven skippen. De dag of de week doorkomen, op naar het weekend. Schiele en De Wildt zagen in hun kliniek steeds vaker mensen binnenlopen die uitgeput waren, maar niet pasten in het officiële hokje van burn-out: ze bikkelen stug door. Zelf vinden ze dat nog prima functioneren, hun situatie is toch normaal?

Kritiek

Maar er is ook kritiek op de term. Want hoewel Schiele en de Wildt dit soort ‘high-functioning zombies’ veel tegenkomen binnen hun ziekenhuis van de Ruhr Universiteit, is het nog geen officiële medische term. “Wat zij bij deze patiënten vaststellen is natuurlijk waar, maar in hoeverre je dat kunt veralgemenen, is een ander paar mouwen,” vertelde professor arbeidspychologie Hans De Witte (KU Leuven) aan de Belgische krant.

Ook uit andere hoeken komt scepsis. Professor arbeidsgeneeskunde Lode Godderis benoemt een dubbel gevoel. Omdat er steeds een ander zusje (en dus een nieuwe hype) van de burn-out komt, van ‘bore-out’ tot ‘parentale burn-out’, maar ook omdat er voor de symptomen van burn-on al andere termen zijn: werkverslaafd of workaholic. Maar vooral lijkt de burn-on op de klachten die voorafgaan aan een burn-out.

Stilstaan bij wat er misgaat

Hoe dan ook: meer aandacht voor de burn-on kan wel een waardevolle vorm van preventie zijn, vinden ook Godderis en De Witte. Iedereen die door het boek of door deze nieuwe term de rode vlaggen bij zichzelf signaleert, voorkomt misschien een echte crash. En trekt hopelijk op tijd aan de bel.

4 dingen die je nu al kunt doen

• Probeer perfectionisme soms de deur uit en laat soms je innerlijke lapzwans toe. En vooral: veroordeel jezelf daar niet om. Tom Hodgkinson, schrijver en oprichter van tijdschrift voor lummelaars The idler, adviseert in zijn boek Leve de vrijheid: ‘Leg de lat lager. Doe kalm aan. Geef je over aan vrolijkheid. Accepteer wanorde.’ Uit ervaring weet hij: daar wordt een mens gelukkiger van.
• Zet afrem-momenten in je agenda. Heb je de neiging om steeds maar door te hollen, stel dan een paar keer per dag het alarm in op je telefoon.
• De toekomst schat je altijd rooskleuriger in dan ie is. Gelukkig maar. Maar wel handig om er in je planning rekening mee te houden: ook na de vakantie heb je het weer druk, en ook over drie weken slibt je agenda weer dicht. Bedenk nu dus of je iets écht wilt, en doe het niet omdat je denkt dat je over drie maanden toch tijd genoeg hebt.
• Gaat het echt niet goed, en kom je er zelf niet meer uit? Soms kan het waardevol zijn om met een therapeut te praten.

Ga op coaching reis

Veel bedrijven en werkgevers besteden al aandacht aan medewerkers die veel stress hebben en bieden bijvoorbeeld coachingstrajecten aan. Zakelijke coaching reizen biedt burn-out preventie reizen aan in verschillende gradaties, van coaching programma tot alleen een ontspanning programma.